Tükrük bezi tümörleri nerelerden kaynaklanabilir?

–          Tükrük bezi tümörleri en çok kulak kepçesi önü ve altında yer alan ve kabakulak hastalığında şişen parotis bezinden kaynaklanır. Ayrıca çene altı (submandibuler) bezden ve ağız ve boğazda yer alan milimetrik boyuttaki mukoza altı tükrük bezlerinden (minör bezler) de tümör gelişebilir.

Tükrük bezi tümörlerinin belirtileri nelerdir?

–          En önemli belirtisi şişlik-sertlik oluşumudur. Parotis bezinden kaynaklanan tümörlerde kulak kanalının önünde, kulak memesinin etrafında veya çene kemiğinin arka tarafında şişlik oluşur. Çene altı tükrük bezi tümörlerinde çenenin hemen altında kitle oluşur. Ayrıca minör bezlerden kaynaklanan tümörler ağızda veya boğazda kitle şeklinde ortaya çıkar.

Tükrük bezi tümörleri neden oluşur?

–          Tükrük bezi tümörlerinin çoğu durumda kesin oluşum nedeni bilinmemektedir.

Tükrük bezi tümörleri kimlerde görülür?

–          Tükrük bezi tümörleri hemen hemen her yaşta görülebilmekle beraber en çok 30-60 yaşlar arasında ortaya çıkar. Tümörün tipine göre farklılıklar görülebilmekle beraber hem kadınlarda hem de erkeklerde görülme sıklığı birbirine yakındır.

Tükrük bezi tümörleri iyi huylu mudur? Kanser görülme oranı nedir?

–          Parotis bezinden kaynaklanan tümörlerin %80’i, çene altı tükrük bezlerinin ise %60’ı iyi huyludur. Minör bezlerden kaynaklanan tümörlerde ise kanser görüme oranı daha yüksektir.

Tükrük bezlerinin tümörlerinde ne zaman kanserden şüphelenilir?

–          Tükrük bezi tümörlerinde kanser şüphesi doğuran durumlar şunlardır: Tümörün hızlı büyüme göstermesi, ağrılı olması, yüz felci olması, üzerindeki cilde yapışık olması ve cilde yayılması, ağızdaki/boğazdaki tümörün üstünde yara açılması, boyunda başka kitle ve sertliklerin oluşması.

Tükrük bezi tümörlerinde tanı nasıl konur?

–          Tükrük bezi tümörlerinde ayrıntılı muayene sonrası bazı tetkiklerle değerlendirilme yapılması yararlı olmaktadır. Ultrasonografi ve özellikle MR gibi tetkikler tümörün özelliklerinin daha iyi değerlendirilmesine yardımcı olur. Özellikle parotis ve çene altı tükrük bezi tümörlerinde iğne biyopsisi tümörün tipi ve kanser olup olmadığı konusunda oldukça yardımcıdır ve tedavi öncesi uygulanmaktadır. Bu tümörlerde açık biyopsi sakıncalar içerdiğinden yapılmamaktadır. Ağız ve boğazdaki minör bez kaynaklı tümörlerde açık biyopsi tercih edilir.

Tükrük bezi tümörlerinin tedavisi nasıldır?

–          Tükrük bezi tümörlerinin tedavisi cerrahidir. Tümörlerin ameliyatla alınması gerekmektedir. İyi huylu bile olsalar özellikle bazı tümörler tekrarlayabildiklerinden titizlikle ameliyat edilmelidirler. Bu tümörlerde tekrarlama olasılığını en aza indirmek için sadece tümörün alınması şeklinde bir ameliyat yerine daha kapsamlı ve etraf tükrük bezi dokularının da çıkarıldığı bir ameliyat tercih edilmektedir. Tükrük bezi kanserlerinde ise çok daha kapsamlı ve geniş bir ameliyat yapılır. İyi huylu da olsa, kanser de olsa tükrük bezi tümörleri radyoterapi (ışın tedavisi) veya kemoterapiye iyi yanıt vermezler ve bunlar sadece ameliyat sonrası yardımcı yöntemler olarak kullanılır. Tek başlarına tedavi edici değildirler.

Tükrük bezi tümörü ameliyatlarının riskleri nelerdir?

–          Her ameliyatta olan yara yeri iltihabı, kanama, anesteziye (narkoza) bağlı riskler bu ameliyatlarda da mevcuttur. Bunların yanında en önemli risk yüz sinirinin geçici veya kalıcı felcidir. Kalıcı felç riski sadece %1-2 civarındadır. Geçici felç ise daha yüksek oranlarda görülebilmektedir. Geçici felçler ameliyatta yüz sinirinin ve dallarının takibi ve tümörden sıyrılması sırasındaki gerilmelere bağlı olan adı üstünde geçici bir durumdur. İyileşmesi birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürebilir. Kanser durumunda veya eğer tümör parotis bezinin derin kısmından kaynaklanmış ise yüz sinirinin ameliyatta hasar görmesi olasılığı artar.